Vì sao phụ nữ nên đa dạng hóa đầu tư để giảm rủi ro tài chính? Chuyên gia tiết lộ lý do

Phóng viên Tiếp thị & Gia đình đã có cuộc trao đổi với bà Trần Thị Mai Hân, chuyên gia hoạch định tài chính cá nhân tại Công ty Cổ phần Tư vấn đầu tư và Quản lý tài sản FIDT, để làm rõ hơn vấn đề này.

Vì sao phụ nữ cần “đa dạng hóa đầu tư”?

- Gần đây nhiều người nói đến “đa dạng hóa đầu tư” như một nguyên tắc an toàn – nhưng khái niệm này thực chất là gì, và vì sao nó quan trọng với phụ nữ?

Bà Trần Thị Mai Hân: Đa dạng hóa danh mục đầu tư là một yếu tố cốt lõi trong hoạch định tài chính cá nhân, giúp nhà đầu tư đạt hiệu quả về lợi nhuận, thanh khoản và cân bằng rủi ro. Nói cách đơn giản, đừng chỉ gửi tiết kiệm, đừng chỉ mua vàng hay “tất tay” vào chứng khoán – mà hãy phân bổ vốn ra nhiều nhóm tài sản khác nhau với tỉ trọng phù hợp ở từng giai đoạn của chu kỳ kinh tế.

Việc phân bổ đa dạng giúp danh mục duy trì hiệu suất ổn định và bền vững hơn. Ngoài ra, các nhóm tài sản cũng có mức thanh khoản khác nhau – tức khả năng chuyển thành tiền mặt mà không mất giá trị.  

Đa dạng hóa còn là công cụ quản trị rủi ro hiệu quả, giúp nhà đầu tư chủ động thích ứng với biến động của thị trường, đồng thời theo dõi và điều chỉnh danh mục định kỳ.

Đặc biệt, với phụ nữ – nhóm thường có đặc điểm tài chính và hành vi đầu tư khác nam giới – nguyên tắc này không chỉ là kỹ thuật, mà là chiến lược bảo vệ sự an toàn và tự chủ lâu dài.

- Vì sao phụ nữ thường có xu hướng chọn tiết kiệm truyền thống thay vì đầu tư đa dạng, thưa bà?

Phụ nữ không đầu tư ít vì “thiếu hiểu biết”, mà bởi cấu trúc tâm lý – văn hóa – trách nhiệm họ đang gánh vác.

Thứ nhất, phụ nữ thường đặt yếu tố an toàn cao hơn lợi nhuận. Cảm giác kiểm soát được rủi ro khiến họ yên tâm hơn. Thứ hai, kiến thức tài chính cá nhân vẫn chưa phổ cập rộng rãi, nên gửi tiết kiệm – vốn đơn giản và dễ hiểu – trở thành lựa chọn tự nhiên. Và quan trọng hơn, việc nhìn thấy sổ tiết kiệm hoặc tài khoản ổn định mang lại cảm giác an toàn, như một biểu tượng của sự vững vàng.

Phụ nữ không “ngại đầu tư” họ chỉ muốn an toàn hơn là mạo hiểm. Điều họ cần không phải lời khuyên “hãy liều lên”, mà là một hệ thống đầu tư minh bạch, rõ ràng, có người đồng hành giúp họ hiểu và kiểm soát được tài chính của chính mình.

Những nguyên tắc giúp phụ nữ đầu tư an toàn mà vẫn sinh lời ổn định

- Với người mới bắt đầu, nên chia nhỏ danh mục đầu tư thế nào để vừa an toàn vừa không quá phức tạp?

Dựa trên hồ sơ rủi ro, những nhà đầu tư mới có thể xác định được mình thuộc nhóm Thận trọng, Ổn định, Cân bằng, Tăng trưởng hay Tăng trưởng mạnh. Từ đó, phân bổ các lớp tài sản với tỉ trọng phù hợp ở từng giai đoạn của chu kì kinh tế.

Danh mục đầu tư thay đổi theo chu kì kinh tế, chứ không cố định dài hạn. Tùy theo số vốn mà phân bổ danh mục đầu tư tương ứng với hồ sơ rủi ro. Do vậy, các nhà đầu tư cần có sự đồng hành của Cố vấn tài chính để hành trình đầu tư của mình được thuận lợi hơn. Lưu ý là độ phức tạp của danh mục đầu tư sẽ đi kèm với thời gian và chi phí để quản trị danh mục đầu tư cho hiệu quả.

- Có những kênh đầu tư nào phù hợp để phụ nữ đa dạng hóa mà vẫn kiểm soát được rủi ro?

Phụ nữ nên kết hợp 5 nhóm kênh đầu tư chính để vừa sinh lời, vừa giữ an toàn:

• Kênh dự phòng: Tiền mặt, gửi tiết kiệm, bảo hiểm nhân thọ. Giúp đảm bảo thanh khoản và ứng phó rủi ro khẩn cấp.
• Kênh ổn định: Trái phiếu hoặc chứng chỉ quỹ trái phiếu. Lợi nhuận cao hơn tiết kiệm, rủi ro thấp.
• Kênh tăng trưởng bền: Chứng chỉ quỹ cổ phiếu, quỹ ETF – phù hợp mục tiêu dài hạn và được quản lý chuyên nghiệp.
• Kênh phòng thủ: Vàng, ngoại tệ – bảo vệ tài sản trước lạm phát và biến động vĩ mô (chiếm khoảng 5–10% danh mục).
• Kênh tài sản thực: Bất động sản – giúp bảo toàn giá trị và tăng trưởng lâu dài, nhưng cần vốn lớn và quản trị rủi ro tốt.
• Mỗi kênh có đặc tính riêng, việc kết hợp linh hoạt giúp phụ nữ không bị phụ thuộc vào “may rủi” mà vẫn để tiền “làm việc” hiệu quả cho mình.

- Yếu tố tâm lý có ảnh hưởng thế nào đến việc đầu tư dài hạn của phụ nữ?

Với phụ nữ, đầu tư không chỉ là chuyện lời – lỗ, mà còn liên quan đến cảm xúc, sự tự tin và khả năng giữ cân bằng.

Khi đã xác định rõ mục tiêu tài chính gắn với gia đình, con cái, phụ nữ thường kiên định hơn nam giới. Họ không “chạy theo giá”, mà kiên trì với kế hoạch đã đặt ra. Tuy nhiên, chính sự nhạy cảm cảm xúc cũng khiến phụ nữ dễ lo lắng trước biến động thị trường.

Điều quan trọng không phải là “ít cảm xúc hơn”, mà là hiểu cảm xúc của mình để không ra quyết định trong hoảng loạn. Một kế hoạch đầu tư có kỷ luật sẽ giúp họ duy trì sự bình tĩnh và hướng đến kết quả dài hạn.

- Nếu chỉ có số vốn nhỏ, phụ nữ có nên áp dụng nguyên tắc đa dạng hóa không?

Câu trả lời là có. Dù vốn ít, phụ nữ vẫn có thể đa dạng hóa ở quy mô phù hợp. Ví dụ, chia nhỏ số tiền vào tiết kiệm, chứng chỉ quỹ mở hoặc quỹ trái phiếu, rồi điều chỉnh linh hoạt khi thị trường thay đổi.

Các chứng chỉ quỹ mở hiện nay do chuyên gia quản lý, phù hợp với người bận rộn và chưa có nhiều kinh nghiệm. Dựa trên hồ sơ rủi ro, có thể chọn quỹ cổ phiếu, quỹ cân bằng hoặc quỹ trái phiếu. Tỉ trọng phân bổ tùy thuộc vào chu kỳ kinh tế và mục tiêu tài chính từng giai đoạn.

Quan trọng là bắt đầu sớm, đều đặn và có kế hoạch – bởi đầu tư hiệu quả không đến từ số vốn lớn, mà từ sự kỷ luật và tầm nhìn dài hạn.