Sẽ có website công khai lãi suất cho vay của các ngân hàng

Lãi suất không còn là rào cản

Theo Ngân hàng Nhà nước (NHNN), lãi suất huy động và cho vay vẫn tiếp tục giảm trong tháng đầu năm 2024.

Bà Hà Thu Giang, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (NHNN) cho biết đầu năm 2024, NHNN tiếp tục giữ nguyên các mức lãi suất điều hành nhằm tạo điều kiện cho tổ chức tín dụng tiếp cận nguồn vốn từ NHNN với chi phí thấp để góp phần hỗ trợ nền kinh tế.

Đến 31/1/2024, mặt bằng lãi suất tiền gửi và cho vay tiếp tục có xu hướng giảm. Cụ thể, lãi suất tiền gửi và cho vay bình quân các giao dịch phát sinh mới của các ngân hàng thương mại (NHTM) giảm lần lượt khoảng 0,15%/năm và 0,25%/năm so với cuối năm 2023.

NHNN cũng đã có công văn số 117 ngày 7/2/2024 yêu cầu ngân hàng tiếp tục thực hiện các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, của NHNN về vấn đề lãi suất và báo cáo tình hình công bố lãi suất cho vay bình quân, chênh lệch lãi suất tiền gửi và cho vay bình quân.

Lãnh đạo các ngân hàng cũng cho biết lãi suất cho vay hiện nay đã giảm khá nhiều và lãi suất đã không còn là vấn đề với người đi vay.

Ông Trần Long, Phó Tổng Giám đốc BIDV, cho biết trong tháng 1/1024, lãi suất bình quân cho vay VNĐ của BIDV giảm 0,25% so với cuối năm 2023. Lãi suất cho vay bình quân hiện nay là 7,3%, riêng lãi suất ngắn hạn chỉ còn 6,7%, lãi suất cho vay trung dài hạn là 8%.

Tại Agribank, trong năm 2023, Ngân hàng đã có 6 lần giảm lãi suất và đầu năm 2024 tiếp tục giảm 1 lần. Từ đầu năm, Ngân hàng cũng đã triển khai gói tín dụng 60 nghìn tỷ đồng cho cá nhân

Theo ông Phạm Toàn Vượng, Tổng Giám đốc Agribank, hiện mặt bằng lãi suất cả huy động và cho vay đã giảm trở về mức trước COVID-19. Do đó, mặt bằng lãi suất không còn là vấn đề đối với người đi vay.

Tương tự, ông Phạm Quốc Thanh, Tổng giám đốc HDBank, cũng cho hay HDBank đang chuẩn bị giảm thêm 0,3-0,5% lãi suất cho vay đối với khách hàng. Theo lãnh đạo HDBank, lãi suất hiện nay không còn là rào cản đối với người đi vay.

Dù lãi suất đã giảm sâu, song theo NHNN, tín dụng trong tháng đầu năm 2024 vẫn giảm 0,6% so với cuối năm ngoái. Các ngân hàng cho rằng nguyên nhân do khả năng phục hồi của nền kinh tế vẫn chậm, sức hấp thụ vốn kém.

Thêm vào đó, nhiều dự án đầu tư cũ đang còn những vướng mắc, chưa được các địa phương giải quyết triệt để, tồn đọng nhiều năm nên không thể giải ngân vốn.

Các ngân hàng phải công khai lãi suất cho vay

Liên quan đến vấn đề công khai lãi suất, tại cuộc họp ngày 18/12/2023, Thủ tướng đã kết luận, yêu cầu NHNN chỉ đạo các tổ chức tín dụng nghiên cứu việc công bố công khai lãi suất bình quân của hệ thống tổ chức tín dụng và lãi suất bình quân cho vay của từng tổ chức tín dụng và chênh lệch lãi suất bình quân tiền gửi và cho vay; qua đó tạo điều kiện các doanh nghiệp, người dân lựa chọn ngân hàng có lãi suất thấp để vay.

Tuy nhiên, Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú cho hay, hiện nay còn nhiều ngân hàng chưa thực hiện công khai lãi suất cho vay bình quân. Dù chưa có chế tài với việc công khai lãi suất cho vay bình quân, song lãnh đạo NHNN cho rằng các ngân hàng cần thực hiện báo cáo nhằm tạo sự cạnh tranh bình đẳng, khách quan, minh bạch giữa các ngân hàng, đồng thời tạo điều kiện để người dân, doanh nghiệp đánh giá.

Tuy nhiên, lãnh đạo nhiều ngân hàng đã nêu một số khó khăn liên quan đến vấn đề này. Ông Phạm Quang Thắng, Phó Tổng giám đốc Techcombank cho rằng, lãi suất cho vay cũng tùy thuộc vào từng đối tượng khách hàng và mức độ rủi ro. Do đó, việc công bố lãi suất cho vay bình quân đối với doanh nghiệp có nhiều khó khăn, bất cập, do đó chỉ có thể công bố được lãi suất cho vay cá nhân.

Phía MB cũng cho biết, MB đã sẵn sàng hệ thống tính toán và dữ liệu để thực hiện việc công bố thông tin theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và NHNN. Tuy nhiên MB đề xuất NHNN có hướng dẫn chi tiết để các TCTD thực hiện thống nhất.

Chẳng hạn như mức lãi suất bình quân công bố nên tách theo kỳ hạn, đối tượng khách hàng để phù hợp thực tế triển khai tại các TCTD và yêu cầu của NHNN. Lãi suất công bố nên để khoảng lãi suất của các khoản có quy mô dư nợ phổ biến tại TCTD, tránh việc người đọc (ngoài ngành) hiểu không chính xác về thông tin lãi suất (quá cao hoặc quá thấp của một số khoản có quy mô dư nợ đặc thù không đại diện cho danh mục của TCTD). Đồng thời phù hợp với thực tiễn khi các ngân hàng áp dụng các cơ chế lãi suất theo rủi ro tiệm cận thông lệ ngành...

Tương tự, lãnh đạo BIDV cũng kiến nghị NHNN có hướng dẫn các thức công bố, cũng như định kỳ thời gian công bố mức lãi suất để các TCTD cập nhật kịp thời.

Trước những kiến nghị nêu trên, Vụ trưởng phụ trách Vụ Chính sách tiền tệ Phạm Chí Quang cho biết NHNN đã có thông báo đề nghị các ngân hàng niêm yết lãi suất cho vay bình quân, công bố trên website của ngân hàng. Đề nghị các ngân hàng báo cáo lại việc thực hiện trước ngày 23/2, và nêu rõ các khó khăn, vướng mắc để cơ quan quản lý xem xét và tháo gỡ cho phù hợp.

Ông Quang cho biết thời gian tới, khi tổng hợp các ý kiến từ các tổ chức tín dụng, NHNN dự kiến sẽ lập một website để các TCTD gửi đường link công bố lãi suất bình quân liên kết với website của NHNN.

NHNN không giới hạn các tổ chức tín dụng công bố chi tiết các nhóm khách hàng, các phân đoạn khách hàng, các chương trình tín dụng. Thẩm quyền và trách nhiệm công bố lãi suất cho vay bình quân hoàn toàn là của các NHNN.