Mùa hè nên dùng quạt trần hay quạt cây? Đâu là giải pháp làm mát hiệu quả mà không lo tốn điện?

Quạt điện là vật dụng không thể thiếu trong mỗi gia đình, nhất là trong mùa hè. Quạt cây và quạt trần là hai loại quạt phổ biến với nhiều gia đình, tuy nhiên không phải ai cũng biết cách lựa chọn loại quạt phù hợp với gia đình mình.

Tìm hiểu về quạt cây và quạt trần

Quạt cây

Quạt cây, hay còn gọi là quạt đứng, là thiết bị làm mát quen thuộc trong hầu hết các gia đình nhờ thiết kế đơn giản, dễ sử dụng và khả năng làm mát trực tiếp hiệu quả. Với chiều cao có thể điều chỉnh và phần đầu xoay linh hoạt, quạt cây cho phép người dùng hướng luồng gió đến đúng vị trí mong muốn, rất tiện lợi khi sử dụng trong các không gian nhỏ như phòng ngủ, phòng khách hoặc nhà trọ. 

Một điểm cộng lớn là quạt cây dễ dàng di chuyển từ nơi này sang nơi khác, không cố định như quạt trần hay quạt treo tường. Giá thành của quạt cây cũng khá phải chăng, từ vài trăm nghìn đến hơn 2 triệu đồng tùy loại, phù hợp với nhiều đối tượng người dùng.

Tuy nhiên, do thiết kế làm mát theo hướng gió thổi trực diện, quạt cây chủ yếu làm mát cục bộ, không lan tỏa đều khắp phòng như quạt trần. Ngoài ra, nếu sử dụng liên tục với công suất cao, mức tiêu thụ điện của quạt cây cũng sẽ nhỉnh hơn so với một số dòng quạt trần tiết kiệm năng lượng. 

Dù vậy, với sự tiện lợi và dễ sử dụng, quạt cây vẫn là lựa chọn phổ biến, đặc biệt với những ai sống trong không gian nhỏ, cần thiết bị làm mát linh hoạt và dễ lắp đặt.

Quạt trần

Quạt trần là thiết bị làm mát được lắp đặt cố định trên trần nhà, hoạt động bằng cách quay các cánh quạt lớn để tạo luồng gió tỏa đều khắp không gian. Nhờ vị trí gắn cao và thiết kế cánh dài, quạt trần có khả năng lưu thông không khí tốt, làm dịu đi cảm giác oi bức một cách nhẹ nhàng mà không gây gió thốc trực tiếp. 

Đây là loại quạt lý tưởng cho những không gian rộng như phòng khách, phòng ăn hay các căn nhà có trần cao. Ngoài hiệu quả làm mát đều, quạt trần còn có ưu điểm lớn là tiết kiệm điện năng. 

Tuy nhiên, quạt trần cũng có một số điểm hạn chế. Vì được lắp cố định nên không thể điều chỉnh hướng gió theo ý muốn hoặc di chuyển qua lại giữa các phòng. Việc lắp đặt cũng đòi hỏi không gian đủ rộng và trần nhà có độ cao hợp lý để đảm bảo an toàn và hiệu quả sử dụng. 

Bên cạnh đó, với những căn hộ trần thấp hoặc phòng nhỏ, luồng gió từ quạt trần đôi khi không đủ mạnh để tạo cảm giác mát rõ rệt. Dù vậy, nếu được sử dụng đúng cách và kết hợp với điều hòa, quạt trần sẽ phát huy hiệu quả làm mát tối ưu, đồng thời giúp giảm đáng kể lượng điện tiêu thụ trong mùa hè.

Dùng quạt cây hay quạt trần tốn điện hơn?

Từ trước đến nay, nhiều người vẫn cho rằng quạt trần với kích thước lớn sẽ tiêu tốn nhiều điện năng hơn so với quạt cây. Tuy nhiên, quan niệm này chưa hẳn đã đúng. Trên thực tế, lượng điện tiêu thụ của mỗi thiết bị phụ thuộc chủ yếu vào công suất, chứ không chỉ dựa trên kích thước hay kiểu dáng.

Công suất không chỉ quyết định mức điện năng mà thiết bị tiêu thụ, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng làm mát ở các không gian khác nhau. Với quạt cây, công suất thông thường dao động trong khoảng 40–55W. Trong khi đó, quạt trần có mức công suất nhỉnh hơn, vào khoảng 45–75W. Sự chênh lệch này không quá lớn, và không đủ để kết luận rằng quạt trần "tốn điện" hơn một cách tuyệt đối.

Do đó, việc lựa chọn nên dùng quạt trần hay quạt cây không nên chỉ dựa vào chỉ số điện năng tiêu thụ, mà cần cân nhắc thêm các yếu tố khác như diện tích phòng, nhu cầu làm mát, độ cao trần nhà và tính tiện lợi trong quá trình sử dụng.

Mùa hè nên sử dụng quạt trần hay quạt cây?

Câu trả lời không hoàn toàn nghiêng hẳn về một phía mà phụ thuộc vào không gian sống, nhu cầu làm mát và thói quen sử dụng của từng gia đình.

Nếu bạn sống trong nhà có trần cao, không gian rộng và muốn luồng gió tỏa đều khắp phòng, quạt trần là lựa chọn lý tưởng. Thiết bị này vừa tiết kiệm điện, vừa tạo cảm giác mát dịu, đặc biệt hiệu quả khi kết hợp với điều hòa để giảm nhiệt độ mà không tăng quá nhiều tiền điện. 

Ngược lại, nếu bạn cần sự linh hoạt – dễ di chuyển giữa các phòng, điều chỉnh hướng gió theo nhu cầu, hoặc sống trong không gian nhỏ như nhà trọ, căn hộ thì quạt cây sẽ là giải pháp phù hợp hơn.

Mỗi loại quạt đều có ưu và nhược điểm riêng. Quạt trần mát đều nhưng cố định và khó lắp đặt; quạt cây dễ sử dụng, giá rẻ nhưng làm mát cục bộ. Điều quan trọng là chọn loại quạt phù hợp với hoàn cảnh sử dụng thực tế, từ đó tận dụng tốt hiệu quả làm mát mà vẫn kiểm soát được chi phí điện năng trong những ngày hè oi bức.

Lưu ý khi sử dụng quạt điện

Để tiết kiệm điện khi sử dụng quạt điện, người dùng nên lưu ý một số điểm quan trọng.

Đầu tiên, hạn chế sử dụng đồng thời nhiều chức năng bổ trợ như tạo ion, phun sương, tạo hương thơm hay đèn báo, vì những tính năng này sẽ tiêu tốn thêm điện năng không cần thiết. Nếu sử dụng quạt trong thời gian dài hoặc qua đêm, nên cài đặt chế độ hẹn giờ để tránh quạt hoạt động quá lâu, gây hỏng hóc và giảm tuổi thọ của thiết bị. Đồng thời, việc hẹn giờ cũng giúp tránh các vấn đề sức khỏe như nhiễm lạnh khi nhiệt độ giảm vào ban đêm.

Một thói quen đơn giản nhưng rất hiệu quả là khi không sử dụng quạt, hãy rút phích cắm để ngắt hoàn toàn nguồn điện, thay vì chỉ tắt quạt bằng công tắc hoặc điều khiển, điều này sẽ giúp tiết kiệm điện năng và đảm bảo an toàn.

Cuối cùng, khi mua quạt, nên ưu tiên chọn những loại có dán nhãn năng lượng với nhiều sao, vì đây là các sản phẩm tiết kiệm điện và thân thiện với môi trường hơn.