Nguồn gốc và ý nghĩa của ngày lễ Giáng sinh

Giáng Sinh là ngày gì?

Theo phần lớn các tín hữu Kitô giáo, ngày lễ Giáng Sinh (còn được gọi là lễ Noel, lễ Thiên Chúa Giáng Sinh, Christmas hay X-mas) là ngày kỉ niệm Chúa Jesus (Giêsu) ra đời. Họ luôn tin rằng Chúa Giêsu được sinh tại Bethlehem thuộc xứ Judea nước Do Thái (ngày nay là 1 thành phố của nước Palestine), lúc bấy giờ thuộc Đế quốc La Mã.

Thông thường, lễ Giáng Sinh được cử hành chính thức vào ngày 25/12 thế nhưng từ tối 24/12 đã diễn ra nhiều hoạt động bởi theo lịch Do Thái, hoàng hôn chính là lúc bắt đầu một ngày mới chứ không phải nửa đêm như nhiều người vẫn nghĩ. Ngày 25/12 thường được gọi là lễ chính ngày còn lễ đêm 24/12 được gọi là lễ vọng và đêm lễ này thường thu hút được nhiều người tham dự hơn.

Nhiều giáo hội Chính Thống giáo Đông phương như ở Nga, Gruzia vẫn sử dụng lịch Julius để định ngày này, cho nên lễ Giáng Sinh của họ ứng với ngày 7/1 theo lịch Gregory.

Nguồn gốc lễ Giáng Sinh

Thời kỳ Giáo hội Cơ Đốc sơ khai (2, 3 thế kỷ đầu công nguyên), lễ này được tổ chức chung với lễ Hiển linh. Tuy nhiên, ngay từ năm 200, thánh Clêmentê Alexandria (150 - 215) đã nói đến một lễ hết sức đặc biệt được cử hành vào ngày 20/5. Còn Hội thánh La tinh thì mừng kính lễ này vào ngày 25/12.

Theo một nguồn khác thì tín hữu Cơ Đốc sơ khai không ăn mừng lễ sinh nhật, vì họ cho rằng ăn mừng sinh nhật là làm theo thói quen của dân ngoại đạo thờ thần tượng. Vì thế, họ không ăn mừng lễ Giáng Sinh của Đức Jesus trong suốt ba thế kỷ đầu. Cho tới thế kỷ IV, những người Cơ Đốc mới bắt đầu muốn ăn mừng lễ Giáng Sinh của Đức Jesus mỗi năm một lần, nhưng họ lại sợ bị chính quyền La Mã phát hiện và bắt bớ bởi vì khi ấy, Cơ Đốc giáo vẫn chưa được công nhận là một tôn giáo hợp pháp. Tuy nhiên, những người La Mã, hàng năm ăn mừng “Thần Mặt trời” đem ánh sáng đến cho trần gian vào ngày 25/12.

Vì vậy, người Cơ Đốc đã lợi dụng dịp này để tổ chức ăn mừng ngày Đức Giêsu giáng thế và đem ánh sáng và sự sống đến cho nhân loại cùng một ngày với ngày lễ “Thần Mặt trời” của người La Mã. Chính vì thế, chính quyền La Mã đã không phát hiện việc các tín hữu Cơ Đốc tổ chức ăn mừng lễ Giáng Sinh của Đức Giêsu.

Năm 312, Hoàng đế La Mã - Constantine đã bỏ Đa Thần giáo và theo Cơ Đốc giáo. Chính ông đã hủy bỏ ngày lễ ăn mừng “Thần Mặt trời” và thay vào đó là ngày ăn mừng sinh nhật của Đức Jesus. Năm 354, Giáo hoàng Liberius đã công bố ngày 25/12 là ngày chính thức để cử hành lễ Giáng Sinh của Đức Jesus.

Trong suốt nhiều thế kỷ, các nhà ghi chép Kitô giáo đã chấp nhận Giáng Sinh là ngày mà Chúa Jesus được sinh ra đời. Tuy nhiên, đến đầu thế kỷ 18, các học giả lại bắt đầu đề xuất một cách giải thích khác. Theo đó, Isaac Newton cho rằng ngày Giáng Sinh đã được lựa chọn để tương ứng với đông chí ở Bắc bán cầu, từng được đánh dấu là ngày 25/12.

Năm 1743, một người Đức có tên là Paul Ernst Jablonski đã lập luận ngày Giáng Sinh được xác định là ngày 25/12 để khớp với ngày Sol Invictus trong tôn giáo La Mã cổ.

Ý nghĩa của ngày lễ Giáng Sinh

Theo ý nghĩa nguyên thủy, lễ Giáng Sinh là dịp để người theo đạo Kitô giáo kỷ niệm ngày sinh của người lãnh đạo tôn giáo mình - người mà họ cho là Thiên Chúa. Theo thời gian, ngày lễ Giáng Sinh này ngày càng được tổ chức linh đình và cho tới bây giờ, Giáng Sinh đã trở thành một ngày lễ quốc tế được tổ chức tại rất nhiều nơi trên thế giới.

Lễ Giáng Sinh không chỉ đơn thuần là dịp để kỷ niệm ngày Thiên Chúa giáng thế mà đây còn là một ngày lễ của mỗi gia đình. Giáng Sinh là dịp để các thành viên, các thế hệ được tụ tập, quây quần bên nhau, cùng nhau tâm sự, sẻ chia về cuộc sống, công việc và đón chào một năm mới sắp tới.

Bên cạnh đó, Giáng Sinh cũng là một ngày để những thông điệp của hòa bình được lan tỏa, đồng thời cũng là dịp để mỗi chúng ta sẻ chia với những người kém may mắn hơn, những người vô gia cư, bị bỏ rơi, cô đơn, già yếu hay bệnh tật...

Giáng sinh ở Việt Nam

Ngày nay, ở Việt Nam, dù không chính thức nhưng Giáng sinh dần dần được coi như một ngày lễ chung, thường được tổ chức vào tối 24 và kéo sang ngày 25/12. Trong những ngày này, cây thông Noel được trang trí ở nhiều nơi bằng cây thật (thường là thông ba lá hoặc thông mã vĩ) hay thông nhân tạo làm bằng nhựa, không phải cây thông như ở các nước phương tây thường là họ Bách tán. Trên cây, người ta thường treo các đồ trang trí nhiều loại nhưng thường có những cặp chuông, dây giả tuyết, những chiếc ủng, các gói quà tượng trưng và đèn trang trí giống như các nước phương Tây…

Lễ Giáng sinh ở Việt Nam là một dịp sinh hoạt văn hóa cộng đồng nhộn nhịp, những đôi tình nhân âu yếm tặng quà cho nhau, trẻ em háo hức chờ sự xuất hiện của Santa, gia đình bè bạn rủ nhau hội hè, yến tiệc, hát karaoke... Người Việt Nam rất thích thú với các ca khúc Giáng sinh.