Hàng trăm triệu người có thể thất nghiệp bởi công nghệ vượt trội của siêu AI
Siêu AI hoạt động đúng như kỳ vọng và không bị kìm hãm sẽ gây ra sự gián đoạn đáng kể trên thị trường lao động. Luật sư và nhân viên hành chính sẽ nằm trong số những người có nguy cơ thất nghiệp cao nhất.
Theo nghiên cứu mới được công bố của ngân hàng đầu tư Goldman Sachs, các hệ thống AI tạo sinh (Generative AI - tập trung vào việc tạo ra nội dung/dữ liệu mới dựa trên dữ liệu hiện có) như ChatGPT có thể "tạo sản phẩm hàng loạt với sản lượng lớn và chất lượng như con người". Bằng cách tự động hóa khoảng 1/4 loại công việc hiện có ở Mỹ và khu vực đồng tiền chung châu Âu, các siêu AI có thể châm ngòi cho sự bùng nổ năng suất lao động và nâng tổng sản phẩm quốc nội (GDP) toàn cầu hàng năm lên 7% trong vòng 10 năm.
Joseph Briggs và Devesh Kodnani - đồng tác giả của nghiên cứu cho rằng khi siêu AI hoạt động đúng như kỳ vọng và không bị kìm hãm sẽ gây ra sự gián đoạn đáng kể trên thị trường lao động, khiến 300 triệu lao động toàn thời gian ở các nền kinh tế lớn như Mỹ và châu Âu mất việc.
Khoảng 2/3 số lượng công việc mới tại Mỹ và châu Âu sẽ có mặt của tự động hóa bằng AI. Các cỗ máy sẽ thực hiện những việc mà có thể phải cần đến hàng nghìn người làm cùng lúc. Riêng tại Mỹ, 63% lực lượng lao động có thể bị ảnh hưởng bởi AI. Hơn 30% số người làm việc chân tay hoặc ngoài trời sẽ không bị ảnh hưởng nhiều dù công việc của họ vốn chịu tác động bởi các hình thức tự động hóa khác. Khoảng 7% lực lượng lao động ở Mỹ đang làm những công việc mà ít nhất một nửa số nhiệm vụ của họ có thể được thực hiện bởi AI tạo sinh nên sẽ rất dễ bị thay thế. Châu Âu cũng phải chịu những tác động tương tự.
Ước tính của Goldman Sachs dựa trên phân tích dữ liệu công việc trong hàng nghìn nghề nghiệp khác nhau. Báo cáo cho thấy, luật sư và nhân viên hành chính sẽ nằm trong số những người có nguy cơ trở nên dư thừa cao nhất. AI có khả năng thực hiện nhiệm vụ như hoàn thành tờ khai thuế cho một doanh nghiệp nhỏ, đánh giá yêu cầu bảo hiểm phức tạp hoặc ghi lại kết quả điều tra hiện trường vụ án. Tuy nhiên, AI khó thay thế các công việc đặc thù như phán quyết của tòa án, nghiên cứu luật thuế quốc tế hay kiểm tra tình trạng sức khỏe bệnh nhân.
Một báo cáo khác từ OpenAI sau khi ra mắt siêu AI GPT-4 trong tuần trước cũng ước tính khoảng 80% lực lượng lao động Mỹ có thể chứng kiến ít nhất 10% nhiệm vụ của họ được thực hiện bởi các Mô hình ngôn ngữ lớn (LLM). Trong khi đó, Cục Cảnh sát châu Âu Europol cảnh báo các tiến bộ nhanh chóng của LLM thời gian qua có thể trở thành công cụ cho giới lừa đảo trực tuyến và tội phạm mạng. "Các LLM đen tối có thể trở thành một mô hình kinh doanh tội phạm trọng điểm trong tương lai", đại diện Europol nói.
Trên toàn thế giới, các công việc chân tay chiếm tỷ trọng lớn hơn trong tổng số việc làm ở các nước đang phát triển, nghiên cứu ước tính sẽ có khoảng 1/5 công việc có thể được thực hiện bởi AI. Do đó, báo cáo của Goldman Sachs đã khơi dậy cuộc tranh luận về tiềm năng của công nghệ AI trong việc phục hồi tăng trưởng năng suất lao động.
