Dùng tay trần bốc đồ ăn cho khách sẽ bị phạt

Tại phiên chất vấn ngày 10/12 trong khuôn khổ kỳ họp thứ 6 HĐND TP HCM khóa X, nhiệm kỳ 2021–2026, Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TP HCM Phạm Khánh Phong Lan đã trả lời nhiều câu hỏi liên quan đến công tác đảm bảo an toàn thực phẩm trên địa bàn.

Đặt vấn đề tại nghị trường, đại biểu Trần Quang Thắng nêu thực tế người dân vẫn phải đối mặt với nguy cơ ngộ độc từ bếp ăn tập thể và thức ăn đường phố. Theo ông, dù thành phố đã đẩy mạnh tuyên truyền, nhưng ý thức của người hành nghề và người tiêu dùng vẫn giữ vai trò then chốt.

Đại biểu đề nghị Sở làm rõ sẽ có biện pháp nào giúp người dân tự bảo vệ mình tốt hơn trong bối cảnh hàng quán vỉa hè ngày càng phát triển, song không phải nơi nào cũng đảm bảo vệ sinh.

Trả lời, Giám đốc Sở ATTP thẳng thắn nhìn nhận, thức ăn đường phố là khu vực tiềm ẩn nguy cơ rất lớn về an toàn thực phẩm. Các cơ sở này thường nhỏ lẻ, khó kiểm soát, hoạt động trong điều kiện khí hậu nóng ẩm kéo dài quanh năm.

Đặc biệt, thói quen chủ quan trong chế biến – như vừa bốc thức ăn vừa nhận tiền, không đeo găng tay, sử dụng dụng cụ cũ kỹ – càng làm tăng rủi ro mất an toàn.

Dù vậy, theo bà Lan, không thể vì khó quản lý mà cấm toàn bộ. Thức ăn đường phố là một phần không thể thiếu trong văn hóa ẩm thực, đáp ứng nhu cầu thật của người dân. Mỗi món ăn đều có khách quen và mang lại nguồn sinh kế cho hàng chục nghìn cơ sở kinh doanh.

Hiện TP HCM có hơn 14.000 cơ sở kinh doanh thức ăn đường phố, và Sở xem đây là đối tượng ưu tiên trong công tác giám sát. Do thức ăn đường phố không thuộc diện phải cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm, nên không có bước "tiền kiểm" trước khi kinh doanh.

Theo bà Lan, thực phẩm dùng cho thức ăn đường phố bắt buộc phải có nguồn gốc rõ ràng. Các đoàn thanh tra luôn yêu cầu người bán chứng minh mua nguyên liệu từ đâu chứ không được lấy hàng trôi nổi.

Song song với đó, Sở yêu cầu toàn bộ người hành nghề phải tham gia các lớp tập huấn cơ bản về vệ sinh an toàn thực phẩm. Những hành vi tưởng như rất nhỏ, như không đeo bao tay khi chế biến hoặc không dùng kẹp gắp thức ăn, đều có thể bị xử phạt 750.000 đồng - 3 triệu đồng.

Sở cũng đang hướng tới quy hoạch thành các phố ẩm thực để tập trung các điểm bán hàng lại một khu vực và quản lý thuận lợi hơn. Khi được sắp xếp vào khu vực cố định, việc kiểm tra, tuyên truyền, tập huấn sẽ đồng bộ và hiệu quả hơn nhiều so với mô hình rải rác như hiện nay.

Ghi nhận thực tế, bà Lan cho biết khi đi qua địa bàn quận 3 (cũ), bà thấy có tới 9/10 người bán đã đeo tạp dề, găng tay khi chế biến – dấu hiệu cho thấy ý thức đang dần cải thiện. 

Thông tin về nỗ lực chung trong việc kiểm soát an toàn thực phẩm tại các trường học. Theo bà Lan, TP HCM có khoảng 3.500 trường với nhiều mô hình bếp ăn khác nhau, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ từ khâu chọn nhà cung cấp đến khâu chế biến.

Hiệu trưởng và người phụ trách bếp ăn phải được tập huấn, đồng thời chịu trách nhiệm trực tiếp nếu xảy ra sự cố mất an toàn thực phẩm. Hoạt động này đã giúp nâng cao nhận thức, tạo chuyển biến tích cực trong hệ thống giáo dục.