Tổng công ty Điện lực miền Bắc: 56 năm chặng đường tự hào

Trải qua 56 năm xây dựng và trưởng thành, EVNNPC đã khẳng định vị thế là đơn vị nòng cốt trong hệ thống điện quốc gia, đóng góp to lớn vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Giữ vững dòng điện trong bom đạn

Ngay từ những ngày đầu thành lập (năm 1969), Công ty bước vào một giai đoạn đặc biệt khốc liệt, đế quốc Mỹ liên tục tiến hành các cuộc ném bom phá hoại miền Bắc, trong đó các công trình điện từ nhà máy điện, trạm biến áp đến đường dây tải điện luôn là mục tiêu trọng điểm ném bom và tàn phá của đế quốc Mỹ. Lực lượng công nhân vừa sản xuất, vừa trực tiếp tham gia khắc phục sự cố ngay dưới làn bom đạn. Tập thể cán bộ, kỹ sư, công nhân Công ty đã thể hiện tinh thần kiên cường vừa sản xuất, vừa trực tiếp tham gia khắc phục sự cố ngay dưới làn bom đạn. Nhiều khi vừa dựng xong cột điện, kéo xong đường dây, máy bay Mỹ lại quay lại ném bom, nhưng chỉ sau vài giờ, đường dây lại được khôi phục để đảm bảo dòng điện thông suốt.

Trong những năm tháng ác liệt của chiến tranh chống Mỹ, cứu nước, nhiều nhà máy điện và các trạm biến áp đầu mối bị đánh phá ác liệt như nhà máy điện Vinh (Nghệ An), nhà máy điện Thượng Lý (Hải Phòng), nhà máy điện Uông Bí (Quảng Ninh), nhà máy điện Yên Phụ (Hà Nội), nhà máy điện Thác Bà (Yên Bái), nhà máy điện Hàm Rồng (Thanh Hóa)... qua hai đợt Mỹ đánh phá miền Bắc, các cơ sở của Công ty Điện lực phải đương đầu với 1.634 trận oanh kích của địch.

Nhưng bom đạn và mất mát không khuất phục được ý chí tinh thần cách mạng của những người thợ điện kiên cường bám trụ với tinh thần "vừa sản xuất, vừa sẵn sàng chiến đấu", vừa tập trung mọi năng lực, công sức, trí tuệ để khôi phục các nhà máy điện bị tàn phá, củng cố hoàn thiện hệ thống lưới điện và tổ chức lại sản xuất, đảm bảo dòng điện vận hành liên tục.

Một thời kỳ hào hùng của Công ty Điện lực vừa đánh giặc vừa sản xuất đã góp phần ghi danh vào lịch sử đất nước và lịch sử ngành Điện cách mạng Việt Nam. Với tinh thần bất khuất “Trái tim người thợ điện còn đập thì dòng điện không bao giờ tắt” và lòng quả cảm “Tổ quốc cần điện như cơ thể cần máu”, nhiều cán bộ, công nhân đã ngã xuống vì mục tiêu "Giữ vững dòng điện trong mọi tình huống". Sau hai cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc xã hội chủ nghĩa do đế quốc Mỹ phát động, đã có 123 cán bộ, công nhân viên của Công ty Điện lực đã anh dũng hy sinh để giữ vững dòng điện cho Tổ quốc.

Năm 1975, miền Nam hoàn toàn giải phóng, Công ty Điện lực vừa phải khắc phục hậu quả chiến tranh, khôi phục sản xuất, vừa san sẻ đội ngũ cán bộ lãnh đạo, công nhân lành nghề vào tiếp quản các cơ sở vật chất của ngành ở miền Nam.

Năm 1979, khi chiến tranh biên giới xảy ra, hệ thống điện tại 6 tỉnh biên giới phía Bắc trở thành mục tiêu đánh phá ác liệt của địch và hư hại nặng nề. Nhà máy điện Lạng Sơn và Lào Cai bị phá hoại hoàn toàn; lưới điện của các tỉnh Hà Giang, Quảng Ninh, Cao Bằng… hư hỏng nặng. Phát huy truyền thống anh dũng, bất khuất, tập thể CBCNV Công ty Điện lực đã kiên cường bám địa bàn duy trì dòng điện, với quyết tâm “Địch phá hỏng ta lập tức khôi phục”. Có thể nói, những người thợ điện thời kỳ ấy chính là những “chiến sĩ trên mặt trận thầm lặng”, góp phần giữ vững hậu phương lớn miền Bắc, chi viện cho tiền tuyến miền Nam.

Chiến tranh qua đi, với nỗ lực của CBCNV Công ty Điện lực, đến cuối năm 1980, tổng công suất nguồn đạt 590,4MW; các đường dây điện có cấp điện áp từ 3kV đến 110kV đạt hơn 9.286km; tổng dung lượng máy biến áp các loại đạt 2.560MVA đáp ứng công suất sử dụng cho công nghiệp Trung ương tăng hơn 1,6 lần và công nghiệp địa phương tăng hơn 1,4 lần, công suất sử dụng cho bơm thủy lợi tăng 1,2 lần so với năm 1976.

Vượt khó đi lên

Trong suốt chặng đường 56 năm,  Tổng công ty Điện lực miền Bắc đã phải đối diện với nhiều thử thách khắc nghiệt. Trên bình diện quốc tế, các cuộc khủng hoảng năng lượng toàn cầu diễn ra đã tác động mạnh đến Việt Nam. Giá nhiên liệu cho phát điện như than, dầu, khí biến động khó lường, nhiều thời điểm tăng vọt, gây áp lực lớn đến chi phí sản xuất và vận hành hệ thống điện. Trong bối cảnh đó, EVNNPC đã linh hoạt điều hành, tối ưu nguồn lực, triển khai các giải pháp tiết kiệm điện, đồng thời đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ để giảm tổn thất điện năng, duy trì cung cấp điện ổn định cho khách hàng.

Bên cạnh đó, thiên nhiên khắc nghiệt cũng là thử thách thường trực. Bão lũ ở các tỉnh miền núi phía Bắc, hay hạn hán khốc liệt tại nhiều địa phương không chỉ gây thiệt hại về tài sản, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến hạ tầng điện. Sau cơn bão Yagi tháng 9/2024, hàng nghìn cột điện, trạm biến áp từng bị gió bão quật ngã; nhiều khu vực bị cô lập, lưới điện gián đoạn. Thế nhưng, vượt lên trên tất cả, những người thợ điện miền Bắc đã không quản hiểm nguy, ngày đêm có mặt tại hiện trường, khẩn trương khắc phục sự cố, khôi phục cấp điện trong thời gian sớm nhất.

Nhiều hình ảnh đẹp đã in đậm trong lòng nhân dân: công nhân trèo cột điện giữa mưa gió, băng qua dòng nước xiết để dựng lại đường dây, hay trắng đêm khắc phục sự cố nhằm đưa ánh sáng về bản làng. Đó chính là minh chứng rõ ràng nhất cho bản lĩnh, tinh thần sáng tạo và ý chí đoàn kết của tập thể EVNNPC.

Những thành tựu trên hành trình 56 năm

Trên hành trình 56 năm xây dựng và phát triển, EVNNPC đã triển khai hàng loạt dự án trọng điểm nhằm mở rộng và nâng cấp lưới điện.

Lá cờ đầu đưa điện về nông thôn

Thực hiện chủ trương điện khí hóa nông thôn của Đảng và Nhà nước, Công ty Điện lực đã nỗ lực vượt khó để mở rộng địa bàn cấp điện và trong nhiều năm liền, EVNNPC luôn là đơn vị dẫn đầu toàn ngành về công tác điện nông thôn. Tính đến năm 2025, Tổng công ty Điện lực miền Bắc đã hoàn thành sứ mệnh đưa dòng điện quốc gia đến hầu khắp mọi miền, 100% số xã trên địa bàn quản lý (4.467/4.467 xã) và 99,23% số hộ dân nông thôn (7.995.041/8.057.061 hộ) đã được sử dụng điện lưới Quốc gia. Đây là một trong những thành tựu xã hội nổi bật, góp phần nâng cao chất lượng đời sống, thúc đẩy phát triển kinh tế ở khu vực nông thôn, miền núi và vùng sâu, vùng xa.

EVNNPC đã đưa điện lưới Quốc gia ra 4/4 huyện đảo thuộc địa bàn quản lý gồm Vân Đồn, Cô Tô (Quảng Ninh), Bạch Long Vỹ, Cát Hải (Hải Phòng). Việc hoàn thành cấp điện đến các địa phương đặc thù này không chỉ có ý nghĩa chiến lược trong phát triển kinh tế biển mà còn góp phần giữ vững chủ quyền và an ninh quốc phòng nơi đầu sóng ngọn gió của Tổ quốc.

Đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia

EVNNPC cung cấp điện cho 11 triệu khách hàng trên địa bàn 17 tỉnh/thành phía Bắc, chiếm 40% dân số cả nước. Đây là khu vực tập trung nhiều khu công nghiệp và khu kinh tế trọng điểm quốc gia như Bắc Ninh, Phú Thọ, Hải Phòng, Thái Nguyên, Quảng Ninh, Hưng Yên... EVNNPC đã giữ vững vai trò trụ cột trong đảm bảo an ninh năng lượng, không chỉ cung cấp điện ổn định, liên tục cho hàng triệu hộ dân mà còn đáp ứng kịp thời nhu cầu điện ngày càng tăng cao của các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu kinh tế ven biển. Sự chủ động trong đầu tư lưới điện 110kV và hệ thống trung, hạ áp đã giúp các doanh nghiệp có môi trường sản xuất ổn định, thu hút thêm đầu tư, qua đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế – xã hội khu vực phía Bắc.

Dẫn đầu EVN về sản lượng điện thương phẩm

EVNNPC là đơn vị nhiều năm liền dẫn đầu Tập đoàn Điện lực Việt Nam về sản lượng điện thương phẩm. Con số này phản ánh không chỉ quy mô thị trường mà còn khẳng định năng lực quản lý, vận hành hiệu quả của Tổng công ty. Trong bối cảnh nhu cầu điện liên tục tăng cao, EVNNPC đã đáp ứng kịp thời, góp phần duy trì tốc độ tăng trưởng ổn định của nền kinh tế và nâng cao chất lượng đời sống nhân dân.

Ứng dụng khoa học công nghệ

Không ngừng đổi mới, EVNNPC đã đẩy mạnh ứng dụng công nghệ hiện đại vào công tác quản lý, vận hành. Hệ thống trung tâm điều khiển xa, SCADA/DMS đã được triển khai rộng rãi, giúp giám sát và điều hành lưới điện một cách tập trung, nhanh chóng và chính xác. Đây là bước tiến quan trọng trong quá trình chuyển đổi số, tiến tới xây dựng lưới điện thông minh theo tiêu chuẩn quốc tế. Việc ứng dụng công nghệ đã giúp Tổng công ty giảm tổn thất điện năng, nâng cao độ tin cậy cung cấp điện, đồng thời cải thiện chất lượng dịch vụ khách hàng.