Hàng vạn người vui khi Thủ tướng yêu cầu nghiên cứu điều chỉnh hệ số giá đất

Nghĩa vụ tài chính quá cao, ảnh hưởng sinh kế người dân

Văn phòng Chính phủ vừa có văn bản truyền đạt chỉ đạo của Thủ tướng liên quan đến việc người dân phản ánh nghĩa vụ tài chính khi chuyển đổi mục đích sử dụng đất, đặc biệt từ đất nông nghiệp sang đất ở hiện quá cao, gây khó khăn về kinh tế và ảnh hưởng đến sinh kế.

Thủ tướng giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Bộ Môi trường và Nông nghiệp cùng các cơ quan liên quan nghiên cứu, đề xuất phương án điều chỉnh hệ số giá đất. Kết quả phải được báo cáo Thủ tướng trước ngày 10/9.

Tại Hà Nội và TP.HCM, nhiều hộ dân gặp khó khăn trong việc hoàn tất nghĩa vụ tài chính khi chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Lý do là bảng giá đất mới được điều chỉnh tăng, trong khi quy định hiện hành yêu cầu người dân phải nộp toàn bộ phần chênh lệch giữa giá đất nông nghiệp và đất ở thay vì áp dụng mức thu 30-50% như trước.

Chênh lệch giữa giá thị trường và bảng giá đất tạo bất cập

Theo PGS.TS Nguyễn Đình Thọ, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, giá đất trong bảng giá hiện hành có sự chênh lệch lớn so với giá thị trường. Điều này dẫn đến nhiều bất cập trong việc tính toán bồi thường, thu hút đầu tư cũng như việc thực hiện nghĩa vụ tài chính của người dân và doanh nghiệp.

Ngoài ra, nhiều địa phương cho biết việc xây dựng và ban hành bảng giá đất hằng năm để áp dụng ngay từ ngày 1/1 là tốn kém nguồn lực và thời gian.

Trong dự thảo sửa đổi Nghị định 103 về tiền sử dụng đất và tiền thuê đất vừa trình Chính phủ, Bộ Tài chính đề xuất hai phương án tính tiền sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân chuyển đổi từ đất nông nghiệp sang đất ở.

Ngoài phương án giữ nguyên quy định hiện hành (nộp toàn bộ phần chênh lệch), Bộ đề xuất áp dụng lại cơ chế thu theo tỷ lệ phần trăm như trước đây.

Theo đó, đối với đất vườn, ao trong cùng thửa đất có nhà ở, hoặc có nguồn gốc liền kề nhà ở (nhưng bị tách thửa do yếu tố kỹ thuật trước năm 2004), Bộ Tài chính đề xuất trường hợp nếu diện tích chuyển đổi nằm trong hạn mức giao đất ở, mức thu là 30% phần chênh lệch giữa giá đất ở và đất nông nghiệp; Nếu vượt hạn mức, người dân nộp 50% phần chênh lệch.

Trước đó, tại cuộc họp tháng 8, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh nghĩa vụ tài chính khi chuyển mục đích sử dụng đất cần có căn cứ rõ ràng, làm rõ lý do thu và xem xét điều chỉnh giảm nếu cần thiết. Ông cũng yêu cầu phân định rõ trách nhiệm giữa Nhà nước và người sử dụng đất, tránh lãng phí tài nguyên đất đai.

"Người dân mua đất lần đầu để làm nhà ở thì phải tính mức thu phù hợp với khả năng chi trả, bảo đảm quyền lợi và khả năng tiếp cận thực tế. Còn trường hợp giữ đất bỏ hoang, đầu cơ, chậm triển khai dự án thì phải xử lý khác", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.