Làm giàu từ kiến thức: Khi mẹ bỉm Việt bán 'chất xám' thay vì bán hàng

Biến kỹ năng thành thu nhập

Phạm Lan, giáo viên mỹ thuật tại Hà Nội, từng lo lắng khi nghỉ sinh con đầu lòng. Không thể ra lớp, chị mở lớp vẽ online cho trẻ em qua Zoom. “Ban đầu chỉ có 5 học sinh, nhưng sau 2 tháng, nhờ phụ huynh giới thiệu, lớp học tăng lên hơn 40 bạn. Hiện tôi duy trì 4 lớp/tuần, thu nhập khoảng 20–25 triệu đồng mỗi tháng”, chị chia sẻ.

Ngoài ra, Trần Lê Thu Giang - chủ nhân của kênh YouTube triệu view “Giang ơi” cũng là cái tên rất quen thuộc trên các nền tảng mạng xã hội nhờ nhiều clip chia sẻ về kinh nghiệm bỉm sữa của mình. Nội dung gồm những bài học thiết thực: cách cho con ngủ, tự chăm con khi cả đêm con quấy khóc, mẹ cần nghỉ ngơi đúng cách…

Không riêng gì Lan hay Giang, hàng loạt mẹ bỉm khác cũng đang khai thác thế mạnh cá nhân. Người giỏi tiếng Anh mở lớp luyện nói online, người rành kế toán dạy nghiệp vụ cho sinh viên, người khéo viết bắt đầu blog chia sẻ kinh nghiệm nuôi con, hoặc làm podcast nói về hành trình làm mẹ. Những nền tảng như Zoom, Substack, Spotify, Udemy, Coursera đang trở thành “văn phòng ảo” của thế hệ phụ nữ thời số.

Lý do họ chọn hướng đi này rất rõ: không cần vốn lớn, không phải rời xa con nhỏ và vẫn giữ được năng lực chuyên môn sau sinh - một điều nhiều phụ nữ từng đánh mất khi tạm rời bỏ công việc toàn thời gian.

Không phải con đường dễ dàng

Tuy nhiên, việc “bán chất xám” không phải lúc nào cũng nhẹ nhàng. Để dạy học online hiệu quả, cần có kỹ năng công nghệ, quản lý thời gian chặt chẽ, kế hoạch nội dung rõ ràng. Đối với người viết blog hoặc làm podcast, thử thách là xây dựng cộng đồng độc giả/người nghe trung thành, duy trì nội dung chất lượng đều đặn mà không có thu nhập ngay lập tức.

Nhiều mẹ bỉm chia sẻ, ban đầu chỉ có vài lượt xem hoặc không ai đăng ký lớp. “Tôi từng bỏ cuộc giữa chừng vì thấy mình nói mà không ai nghe. Nhưng rồi tôi nhận ra mình cần kiên nhẫn và chuyên nghiệp hơn, như một nhà báo hay biên kịch thực thụ”, chị Minh Hà – người làm podcast về hành trình nuôi con đơn thân – kể lại.

Ngoài ra, thu nhập từ blog hoặc podcast không đến ngay. Một số nền tảng chỉ trả tiền khi có lượng lớn người theo dõi hoặc phải vận động độc giả trả phí – điều đòi hỏi mẹ bỉm không chỉ giỏi chuyên môn mà còn cần học cách xây thương hiệu cá nhân, tiếp thị nội dung và kết nối cộng đồng.

Lời khuyên từ chuyên gia

Chuyên gia nội dung số Nguyễn Phương Hải, người từng tư vấn cho hàng chục kênh blog và khóa học trực tuyến tại Việt Nam, cho rằng: “Mẹ bỉm nên bắt đầu từ chính điểm mạnh rõ ràng nhất – như kinh nghiệm nuôi con, khả năng kể chuyện, kiến thức nghề nghiệp. Không cần phải làm ngay một khóa học lớn, chỉ cần làm một chuỗi video nhỏ, viết vài bài chia sẻ có ích, rồi dần nâng cấp. Quan trọng nhất là làm đều đặn, trung thực và tương tác thật”.

Bà cũng nhấn mạnh, thành công không đến trong 1-2 tháng. Với mô hình này, ai kiên trì 6 tháng đến 1 năm sẽ thấy quả ngọt. Nhưng cần chiến lược nội dung rõ ràng, và nếu có thể, hãy học thêm kỹ năng như SEO, chỉnh âm, dựng video... để tối ưu sản phẩm tri thức của mình.

Từ lớp học online nhỏ đến những dòng blog chân thành hay podcast tâm tình khuya muộn, mẹ bỉm Việt đang góp phần tái định nghĩa về “nghề nghiệp sau sinh”. Họ không cần phải từ bỏ vai trò làm mẹ để được là chính mình – họ tìm ra một con đường khác: bền vững hơn, độc lập hơn và phù hợp hơn với chính hoàn cảnh của họ.