Bát nháo dịch vụ hút mỡ, giảm cân ở TP HCM - bài cuối: Sở Y tế lập tổ công tác đặc biệt, công bố số đường dây nóng

Không có cái gọi là "Viện giảm béo"

Trong văn bản phản hồi thông tin đến Tạp chí Tiếp thị & Gia đình, TS.BS Nguyễn Văn Vĩnh Châu, Phó Giám đốc Sở Y tế TP.HCM cho biết, căn cứ Điều 39 Nghị định số 96/2023/NĐ-CP, các hình thức tổ chức của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh không bao gồm "Viện giảm béo", do đó bất kỳ cơ sở nào hoạt động dưới hình thức này mà không có giấy phép hợp pháp đều là vi phạm pháp luật.

"Việc thực hiện các kỹ thuật xâm lấn, tiêm truyền hoặc sử dụng thuốc, mỹ phẩm không rõ nguồn gốc tại cơ sở không được cấp phép không chỉ vi phạm pháp luật về hành nghề khám bệnh, chữa bệnh, mà còn tiềm ẩn nguy cơ cao gây tổn hại sức khỏe, thậm chí đe dọa tính mạng người dân", Sở Y tế cảnh báo.

Bên cạnh đó, các dịch vụ có yếu tố xâm lấn luôn tiềm ẩn nguy cơ xảy ra tai biến, biến chứng nghiêm trọng, đòi hỏi phải có hệ thống hồi sức cấp cứu và đội ngũ nhân lực y tế đủ năng lực chuyên môn để xử lý kịp thời.

Tuy nhiên, Sở Y tế lưu ý, các cơ sở thẩm mỹ hoạt động trái phép thường không có đủ điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị và nhân sự, do đó không thể xử lý được các tình huống khẩn cấp, làm gia tăng nguy cơ tử vong hoặc di chứng nặng nề cho người sử dụng dịch vụ.

Sở Y tế phát hiện sai phạm của các cơ sở

Trước thực trạng này, Sở Y tế đã chủ động ban hành nhiều kế hoạch kiểm tra, phối hợp liên ngành thường xuyên, đột xuất cùng với Công an thành phố, Quản lý thị trường và UBND các cấp; qua kiểm tra đã phát hiện các cơ sở quảng cáo dịch vụ xâm lấn khi không có giấy phép hoạt động, sử dụng thuốc không rõ nguồn gốc xuất xứ và quảng cáo sai sự thật lừa dối khách hàng.

Ngoài ra, Sở đã thành lập Tổ công tác đặc biệt và đường dây nóng (0989.401.155) để ghi nhận phản ánh từ người dân.

Về quảng cáo trực tuyển, Sở Y tế đang triển khai xây dựng và ứng dụng nền tảng tích hợp trí tuệ nhân tạo để phát hiện sớm các thông tin quảng cáo như trên nhằm kiểm tra giám sát và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm hành chính lĩnh vực y tế.

"Nội dung này sẽ được đưa vào sử dụng trong thời gian tới sau khi được Sở Khoa học Công nghệ nghiệm thu", đại diện Sở Y tế thông tin.

Sở Y tế TP.HCM cũng khuyến cáo người dân cần thận trọng khi lựa chọn cơ sở khám bệnh, chữa bệnh và nên sử dụng dịch vụ tại các cơ sở đã được cấp phép. Theo đó, người dân cần tìm hiểu kỹ thông tin về giấy phép hoạt động, phạm vi chuyên môn và nhân sự trước khi quyết định, đặc biệt cảnh giác với kỹ thuật xâm lấn tại cơ sở không phép, không có hệ thống hồi sức cấp cứu.

Khi phát hiện hoặc nghi ngờ cơ sở vi phạm, người dân vui lòng gọi đường dây nóng 0989.401.155 hoặc tải ứng dụng "Y tế trực tuyến" để phản ánh kịp thời.

Liên quan đến nội dung này, gần đây, Bộ Y tế đã ra chỉ thị siết quản lý, yêu cầu dừng ngay các hoạt động quảng cáo sai sự thật, lợi dụng danh nghĩa chuyên gia để lừa dối khách hàng.

Tại TP.HCM, Sở Văn hóa - Thể thao đã đề nghị ngăn chặn hành vi quảng cáo trái phép của nhiều cơ sở, đồng thời phối hợp với công an xử lý nghiêm.

Tuy nhiên, cần cơ chế mạnh mẽ hơn, như áp dụng công nghệ AI giám sát nội dung trên Facebook, TikTok, và phạt nặng các nền tảng không xóa quảng cáo vi phạm, nhằm bảo vệ người dùng khỏi thủ đoạn “thổi phồng” dịch vụ.

Không có phép màu nào giúp giảm cân thần tốc 

Bệnh viện Da Liễu Trung ương, cảnh báo: “Hút mỡ ‘chui’ thường dùng thuốc tê địa phương không rõ nguồn gốc, dẫn đến dị ứng nặng hoặc đông máu. Đã có trường hợp mất thị lực vĩnh viễn do tiêm filler kết hợp hút mỡ sai kỹ thuật”.

Bác sĩ CKII Vũ Hữu Thịnh, Trưởng khoa tạo hình Thẩm mỹ Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM cho biết: "Thời gian qua, quảng cáo giảm mỡ bằng các liệu pháp như cấy chỉ, ấn huyệt đạo xuất hiện tràn lan trên mạng xã hội.

"Về mặt khoa học, không có bất kỳ kỹ thuật nào chỉ cần bấm huyệt hay cấy chỉ mà giảm được mỡ thừa, đó là điều không thể. Theo y học cổ truyền, tác động vào huyệt đạo để thông kinh lạc, hỗ trợ điều trị một số bệnh lý (đau lưng, mất ngủ, tê bì tay chân…), chứ hoàn toàn không có tác dụng đốt cháy hay loại bỏ mỡ thừa", BS Thịnh khuyến cáo.

Chuyên gia lưu ý, mỡ thừa là dạng dự trữ năng lượng của cơ thể, chỉ hình thành khi năng lượng ăn vào (calories in) lớn hơn năng lượng tiêu hao (calories out). Muốn giảm mỡ, chỉ có một nguyên tắc duy nhất: tạo thâm hụt calo bền vững qua chế độ ăn và vận động. Không có huyệt đạo nào “ra lệnh” cho cơ thể đốt mỡ thay bạn.

Theo BS Thịnh, đối với liệu pháp “cấy chỉ giảm béo” có thể có hai khả năng sau: Thứ nhất, chất cấy vào hoàn toàn vô hại và không có tác dụng. Chỉ là sợi tự tiêu (catgut) hoặc collagen thường dùng trong trẻ hóa da, được cấy vào huyệt đạo. Bản thân nó không tan mỡ.

Hiệu quả giảm cân có thể có trong 1-2 tuần đầu nhưng đến từ các sản phẩm đi kèm: thuốc lợi tiểu mạnh (để giảm nước), thuốc chán ăn, thuốc ngăn hấp thu chất béo hoặc chất đạm. Người dùng đi tiểu nhiều, ăn ít, cân nặng giảm nhanh. Tuy nhiên, sau 3-4 tuần hết thuốc, cân nặng tăng trở lại, thậm chí tăng mạnh hơn do cơ thể rơi vào trạng thái “bảo tồn năng lượng”.

Thứ hai, chất cấy vào có tác dụng tan mỡ rất nguy hiểm, một số cơ sở lén dùng thuốc phosphoethanolamine hoặc phosphatidylcholine thường gọi là thuốc tiêm tan mỡ trộn vào dung dịch rồi cấy hoặc tiêm vào huyệt.

Thuốc này thực sự phá hủy tế bào mỡ tại chỗ nhưng chưa được Bộ Y tế cấp phép tại Việt Nam vì không kiểm soát được liều lượng và vùng lan tỏa. Hậu quả thường gặp: hoại tử da, hoại tử mỡ, áp xe, nhiễm trùng máu, loạn sản mô, thậm chí suy gan, suy thận khi dùng liều cao. Nhiều bệnh nhân phải nhập viện cấp cứu, để lại sẹo lồi, sẹo lõm vĩnh viễn.

Có những bệnh nhân giảm được 7-8kg trong tháng đầu, mừng quá đi khoe khắp nơi, kéo theo bạn bè đến làm. Đến tháng thứ 3 thì da bụng hoại tử đen sì, phải mổ ghép da, chi phí điều trị gấp 10 lần tiền làm dịch vụ ban đầu. Lúc đó quay lại spa thì spa đã… chuyển địa điểm hoặc chủ cơ sở phủi tay ‘không liên quan’.

"Đặc biệt, phần lớn các dịch vụ này hoạt động online hoặc ở các spa không phép, không có bác sĩ chuyên khoa, không được Bộ Y tế cấp phép sử dụng kỹ thuật xâm lấn. Khi có biến chứng, bệnh nhân gần như không có cơ sở pháp lý để khiếu nại" BS Vũ Hữu Thịnh khuyến cáo.