Agribank - Từ thúc đẩy tăng trưởng đến kiến tạo hệ sinh thái tài chính xanh

Ba trụ cột nổi bật nhất trong hành trình đó chính là thúc đẩy nông nghiệp xanh, kiến tạo hệ sinh thái tài chính xanh và khẳng định mô hình ngân hàng kiểu mẫu theo chuẩn mực ESG. Đây cũng là chủ điểm xuyên suốt, làm rõ vị thế và trách nhiệm của Agribank hôm nay: một ngân hàng không chỉ vì nông dân, nông nghiệp, nông thôn mà còn vì tương lai xanh của đất nước.

Lịch sử phát triển của Agribank luôn gắn bó mật thiết với sự thăng trầm của nông nghiệp Việt Nam. Ngay từ những ngày đầu thành lập, ngân hàng đã đặt trọng tâm vào việc đáp ứng nhu cầu vốn của nông dân và doanh nghiệp nông nghiệp. Nhưng bước sang thế kỷ XXI, khi biến đổi khí hậu ngày càng tác động dữ dội, Agribank đã lựa chọn một hướng đi chiến lược là gắn phát triển nông nghiệp với mục tiêu xanh hóa và bền vững.

Điều này được thể hiện rõ qua cơ cấu tín dụng, khi nhiều năm liền trên 65% tổng dư nợ của Agribank dành cho lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn. Trong đó, ngân hàng ưu tiên vốn cho các mô hình sản xuất sạch, tuần hoàn và công nghệ cao. Đây không chỉ là những lĩnh vực mới mẻ, đòi hỏi vốn đầu tư lớn và nhiều rủi ro, mà còn là tương lai của nền nông nghiệp Việt Nam. Bằng các chính sách lãi suất linh hoạt, các gói tín dụng ưu đãi và sự đồng hành trong tư vấn tài chính, Agribank đã giúp nông dân mạnh dạn đổi mới phương thức sản xuất, từng bước thoát khỏi mô hình truyền thống để tiến tới những mô hình hiện đại, an toàn và thân thiện với môi trường.

Một dấu mốc quan trọng là chương trình tín dụng ưu đãi quy mô tối thiểu 50.000 tỷ đồng mà Agribank triển khai từ năm 2016 nhằm phục vụ sản xuất nông nghiệp sạch. Chương trình với lãi suất cho vay thấp hơn từ 0,5 đến 1,5% so với mức thông thường, tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp, hợp tác xã và chủ trang trại tham gia vào chuỗi sản xuất quy mô lớn, bảo đảm an toàn thực phẩm và hướng tới xuất khẩu. Đến nay, hàng chục nghìn mô hình sản xuất đã được tiếp sức từ nguồn vốn này, trong đó có hơn 40.000 mô hình xanh trải dài khắp mọi miền đất nước.

Những dự án được Agribank tài trợ không chỉ dừng lại ở quy mô hộ gia đình mà còn mở rộng ra những công trình lớn, có sức lan tỏa mạnh mẽ. Tại An Giang và Vĩnh Long, các nhà máy chế biến rau quả xuất khẩu được xây dựng với sự hỗ trợ vốn hơn 4.100 tỷ đồng đã góp phần nâng tầm thương hiệu nông sản Việt Nam. Tại Ninh Thuận, các dự án nuôi tôm giống, tôm thịt và nuôi bò sữa với tổng vốn vay hơn 3.700 tỷ đồng đã biến vùng đất khô hạn thành trung tâm sản xuất thực phẩm có giá trị cao. Tại Đồng Tháp, mô hình chế biến và kinh doanh lúa gạo với nguồn vốn gần 2.300 tỷ đồng đã đưa hạt gạo Việt Nam vươn tới nhiều thị trường khó tính. Ở Hà Nam, dự án sản xuất thức ăn chăn nuôi sạch với tổng vốn gần 5.000 tỷ đồng đã góp phần tạo nền tảng vững chắc cho ngành chăn nuôi. Và tại Hải Phòng, Kiên Giang, những dự án chế biến thủy, hải sản được Agribank cấp vốn trên 3.500 tỷ đồng đã mở rộng chuỗi giá trị thủy sản Việt Nam trên thị trường quốc tế…

Bên cạnh các dự án lớn, Agribank cũng đồng hành cùng hàng nghìn mô hình nông nghiệp công nghệ cao trên khắp cả nước. Những khu vườn rau, hoa, quả hiện đại tại Lâm Đồng đã trở thành hình mẫu của nông nghiệp xanh. Ở Cần Thơ, mô hình cánh đồng mẫu lớn đem lại năng suất cao và chất lượng ổn định, ở Bình Thuận, thanh long được trồng theo tiêu chuẩn VietGAP, đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe để xuất khẩu. Còn tại vùng Tây Nguyên, những vườn chanh dây, rau an toàn đã mang lại nguồn thu nhập bền vững cho hàng nghìn hộ dân.

Một dấu ấn mang tính chiến lược là việc Agribank được Ngân hàng Nhà nước giao vai trò chủ lực trong triển khai Đề án 1 triệu héc-ta lúa chất lượng cao và phát thải thấp ở Đồng bằng sông Cửu Long. Đây là đề án trọng điểm quốc gia, gắn với mục tiêu phát triển nông nghiệp bền vững và cam kết giảm phát thải khí nhà kính. Với chính sách giảm lãi suất tối thiểu 1%/năm cho tất cả các khâu từ sản xuất đến tiêu thụ, Agribank đã và đang trở thành lực lượng tiên phong hỗ trợ nông dân tái cơ cấu sản xuất, nâng cao giá trị hạt gạo, đồng thời bảo vệ môi trường sinh thái của vùng châu thổ quan trọng nhất cả nước.

Nhìn tổng thể, Agribank không chỉ cho vay vốn mà đã trở thành người đồng hành trong quá trình tái cấu trúc nền nông nghiệp Việt Nam, giúp nông dân nâng cao thu nhập, thích ứng với biến đổi khí hậu và mở rộng thị trường xuất khẩu.

Nếu như giai đoạn đầu Agribank tập trung chủ yếu vào việc cấp vốn cho nông dân và doanh nghiệp nông nghiệp, thì bước sang giai đoạn mới, ngân hàng đã chuyển mình mạnh mẽ để trở thành đối tác phát triển. Quan niệm rằng ngân hàng chỉ đơn thuần là “người cấp vốn” đã lùi lại, thay vào đó, Agribank định hình vai trò “kiến trúc sư” cho một hệ sinh thái tài chính xanh, nơi tín dụng xanh trở thành chất xúc tác lan tỏa giá trị bền vững tới cộng đồng.

Trên thực tế, Agribank đã triển khai nhiều chương trình tín dụng xanh có sức ảnh hưởng lớn. Một trong số đó là gói 10.000 tỷ đồng dành riêng cho khách hàng cá nhân, với lãi suất chỉ từ 3,5%/năm - mức ưu đãi hiếm có trên thị trường. Chương trình này hỗ trợ các phương án sản xuất nông nghiệp hữu cơ, phát triển năng lượng sạch và tiêu dùng sản phẩm thân thiện với môi trường. Nguồn vốn ưu đãi này đã đưa tín dụng xanh đến gần hơn với từng hộ gia đình, tạo động lực để cộng đồng trực tiếp tham gia vào quá trình chuyển đổi xanh. Bên cạnh đó, Agribank còn triển khai gói 2.000 tỷ đồng nhằm hỗ trợ các chủ thể tham gia chương trình OCOP - “Mỗi xã một sản phẩm”. Đây là chương trình giúp nông thôn phát huy bản sắc, sáng tạo và làm giàu từ chính lợi thế địa phương, đồng thời khuyến khích người dân xây dựng mô hình sản xuất gắn liền với bảo vệ môi trường.

Sự hiện diện của Agribank còn lan rộng ra các dự án quốc tế. Ngân hàng đã tham gia tích cực vào những chương trình do Ngân hàng Thế giới và các tổ chức tài chính quốc tế tài trợ, như dự án nâng cao chất lượng, an toàn nông sản kết hợp phát triển khí sinh học; dự án bảo vệ nguồn lợi ven biển nhằm phát triển bền vững; dự án quản lý rủi ro thiên tai và hỗ trợ nông nghiệp carbon thấp; dự án cấp nước sạch và vệ sinh nông thôn vùng đồng bằng sông Hồng; các dự án điện gió, cũng như chương trình đưa vốn tín dụng vào chống hạn, mặn tại ĐBSCL và miền Trung - Tây Nguyên. Những dự án này không chỉ tăng cường khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu mà còn trực tiếp cải thiện sinh kế cho hàng triệu người dân ở những vùng khó khăn.

Một bước ngoặt đặc biệt quan trọng diễn ra vào tháng 12 năm 2024, khi lần đầu tiên Chính phủ Luxembourg hợp tác trực tiếp với một ngân hàng Việt Nam - Agribank - để triển khai các dự án tài chính về thích ứng biến đổi khí hậu, phát triển nông thôn và mở rộng tiếp cận tài chính cho người dân. Dự án được triển khai tại tỉnh Thừa Thiên - Huế, mở ra cơ hội mới trong hợp tác quốc tế về phát triển bền vững, đồng thời khẳng định vị thế quốc tế của Agribank trong lĩnh vực tài chính xanh.

Song hành với việc mở rộng quy mô tín dụng xanh, Agribank cũng đặc biệt chú trọng đến việc hoàn thiện cơ chế nội bộ về quản lý rủi ro môi trường - xã hội. Ngân hàng đã ban hành nhiều văn bản quy định, trong đó yêu cầu thẩm định các dự án vay vốn phải gắn liền với tiêu chí môi trường, có báo cáo đánh giá tác động môi trường được phê duyệt bởi cơ quan chức năng. Các dự án có khả năng gây ảnh hưởng lớn và nghiêm trọng đến môi trường, xã hội đều bị loại trừ. Đây là một bước đi mạnh mẽ, thể hiện cam kết trách nhiệm của Agribank với cộng đồng.

Tuy nhiên, việc triển khai tín dụng xanh không phải không gặp khó khăn. Thực tế cho thấy, việc đo lường phát thải, đánh giá tác động môi trường trong lĩnh vực nông nghiệp ở Việt Nam vẫn còn sơ khai. Nhiều doanh nghiệp nhỏ và nông dân chưa có đầy đủ dữ liệu ESG để tiếp cận vốn. Bên cạnh đó, rủi ro thiên tai và biến đổi khí hậu luôn tiềm ẩn, gây khó khăn cho hoạt động sản xuất. Để vượt qua những thách thức này, Agribank đã tăng cường đào tạo cán bộ, xây dựng quy trình thẩm định phù hợp với đặc thù dự án xanh, đồng thời hỗ trợ khách hàng lập hồ sơ và minh bạch hóa thông tin. Ngân hàng cũng phối hợp chặt chẽ với các bộ ngành để đề xuất hoàn thiện hệ sinh thái pháp lý cho tín dụng xanh.

Tất cả những nỗ lực đó đã và đang đưa Agribank trở thành một mắt xích quan trọng trong việc kiến tạo hệ sinh thái tài chính xanh toàn diện, nơi vốn tín dụng không chỉ phục vụ sản xuất, mà còn thúc đẩy sự thay đổi về nhận thức và hành động của toàn xã hội đối với phát triển bền vững.

Trong những năm gần đây, ESG - bộ tiêu chí về Môi trường, Xã hội và Quản trị - đã trở thành chuẩn mực toàn cầu để đánh giá sự phát triển bền vững của các tổ chức. Nếu như trước kia ESG chỉ được xem là xu hướng, thì nay nó đã trở thành yêu cầu cốt lõi, bắt buộc mọi doanh nghiệp phải thích ứng để tồn tại và phát triển.

Agribank là một trong những ngân hàng Việt Nam sớm nhận thức rõ tầm quan trọng của ESG và đã xây dựng chiến lược phát triển gắn liền với ba trụ cột. Trụ cột thứ nhất là Môi trường, trong đó Agribank cam kết thúc đẩy tín dụng xanh, hỗ trợ các dự án năng lượng tái tạo và đồng hành cùng Chính phủ trong mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính.

Trụ cột thứ hai là Xã hội, thể hiện ở việc Agribank không ngừng mở rộng tài chính toàn diện, đưa dịch vụ ngân hàng đến với mọi tầng lớp, đặc biệt là khu vực nông thôn, đồng thời triển khai nhiều chương trình an sinh xã hội, hỗ trợ cộng đồng và bảo đảm quyền lợi cho người lao động.

Trụ cột thứ ba là Quản trị, nhấn mạnh sự minh bạch tài chính, quản lý rủi ro chặt chẽ và nâng cao hiệu quả điều hành, qua đó khẳng định uy tín và vị thế của Agribank trên thị trường tài chính.

Chiến lược ESG không chỉ giúp Agribank nâng cao thương hiệu và uy tín, mà còn là nền tảng để ngân hàng hội nhập sâu hơn với thị trường tài chính quốc tế. Đồng thời, đây cũng là cam kết trách nhiệm của Agribank đối với xã hội và các thế hệ tương lai. Khi ESG trở thành kim chỉ nam, Agribank không còn chỉ là ngân hàng của người nông dân mà là ngân hàng vì sự phát triển xanh, công bằng và bền vững của cả quốc gia.

Hơn ba thập kỷ đồng hành cùng sự phát triển của nông nghiệp, nông thôn, Agribank đã chứng minh rằng một ngân hàng không chỉ làm nhiệm vụ cung ứng vốn mà còn có thể trở thành động lực để kiến tạo một nền kinh tế xanh, bền vững. Từ những mô hình nông nghiệp công nghệ cao ở Lâm Đồng, những dự án thủy sản quy mô lớn ở Kiên Giang đến Đề án 1 triệu héc-ta lúa chất lượng cao ở Đồng bằng sông Cửu Long, dấu ấn của Agribank đã in đậm trên từng thửa ruộng, ao tôm, nhà máy và cả trên nụ cười của người nông dân.

Không dừng lại ở phạm vi quốc gia, Agribank còn mở rộng hợp tác quốc tế, tham gia các dự án do Ngân hàng Thế giới tài trợ, ký kết hợp tác với Chính phủ Luxembourg, khẳng định tầm vóc của một ngân hàng thương mại nhà nước tiên phong trong lĩnh vực tài chính xanh. Với chiến lược ESG toàn diện, Agribank đang trở thành hình mẫu ngân hàng trong kỷ nguyên phát triển bền vững, thể hiện trách nhiệm với người nông dân và với cả cộng đồng.

Hành trình ấy, dù còn nhiều thử thách, nhưng đã và đang được Agribank kiên định theo đuổi. Bằng tầm nhìn dài hạn, sự chủ động thích ứng và bản lĩnh tiên phong, Agribank tiếp tục khẳng định vai trò ngân hàng chủ lực trong xây dựng nền kinh tế xanh, hiện đại, hội nhập, đồng hành cùng Chính phủ và nhân dân vì một Việt Nam phát triển thịnh vượng, xanh và bền vững.

Tiến Nguyên - Diệu Linh

Emagazine Tiếp thị & Gia đình, 22/04/2025