4 châm ngôn sống của người dân ở quốc gia hạnh phúc nhất thế giới

Trong 6 năm qua, Phần Lan luôn được xếp hạng là quốc gia hạnh phúc nhất thế giới.

Với tư cách là nhà tâm lý học, nhà nghiên cứu hạnh phúc đã sống ở Phần Lan gần như cả cuộc đời, Tiến sĩ Frank Martela thường được hỏi: chính xác điều gì khiến người dân Phần Lan hài lòng với cuộc sống của họ đến vậy?

Bạn có thể ngạc nhiên khi biết rằng người Phần Lan thường là những người đầu tiên đặt câu hỏi về điều này. Hình ảnh của người Phần Lan là những người trầm tính, hướng nội và có vẻ hơi u sầu. Điều này không hoàn toàn phù hợp với việc trở thành những người hạnh phúc nhất trên trái đất.

Tuy nhiên, nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người quá khao khát hạnh phúc thường ít hạnh phúc hơn. Vì vậy, nếu hạnh phúc thực sự đạt được tốt nhất là bằng cách gián tiếp, không quá chú ý đến nó, thì đó là điểm mạnh của người Phần Lan.

Một phần lớn sự hài lòng của họ đến từ cách thể chế nhà nước chăm lo cho công dân. Nhưng văn hóa và giá trị của người Phần Lan cũng đóng một vai trò then chốt trong cách họ tiếp cận cuộc sống và suy nghĩ về hạnh phúc.

Điều đó thể hiện rõ qua bốn cụm từ mà người Phần Lan luôn sử dụng trong cuộc sống.

1. 'Người có hạnh phúc nên giấu nó đi'

Người Phần Lan có xu hướng tin rằng nếu bạn tìm thấy hạnh phúc, bạn không nên thể hiện nó ra ngoài. Câu nói này nghe có vẻ khá kỳ lạ. Tại sao bạn phải giấu nụ cười của mình khi thế giới đối xử tốt với bạn?

Đây là câu nói được sáng tác bởi nhà thơ quốc dân Phần Lan Eino Leino, bắt nguồn từ tính cách khiêm tốn của dân tộc này. Người Phần Lan không thích phô trương của cải và thành công quá mức.

Ví dụ, ở thủ đô Helsinki, bạn hiếm khi nhìn thấy những chiếc xe ôtô sang trọng hoặc đắt tiền trên đường phố. Ngay cả các giám đốc điều hành và “cá mập” tài chính ở đây cũng có xu hướng lái những chiếc Volvo và Volkswagen bình thường thay vì những chiếc xe sang khiến họ nổi bật.

Bản chất con người là so sánh mình với người khác, điều này thường có tác động tiêu cực đến hạnh phúc của chúng ta. Tuy nhiên, ở Phần Lan và các nước Bắc Âu khác, mọi người có xu hướng ít chú ý đến những so sánh đó hơn, và từ đó cảm thấy hài lòng hơn.

2. 'Người bi quan sẽ không bao giờ thất vọng'

Đây là một danh ngôn cổ của Phần Lan. Họ tin rằng những khó khăn, trở ngại là một phần tất yếu của cuộc sống. Bạn sẽ trải qua nỗi đau, thất vọng và thậm chí là bi kịch. Đây không phải là điều khiến người Phần Lan sợ hãi vì họ biết mình có những công cụ cần thiết để vượt qua những thách thức này.

Thuyết cải thiện (meliorism) là ý tưởng cho rằng con người có thể cải thiện được thế giới. Theo đó, về cơ bản là mọi thứ không phải tồi tệ nhất hay tốt nhất mà luôn có thể được cải thiện. Nhiều người Phần Lan, bao gồm cả TS Frank Martela, đều tin vào điều này.

Bất kể tình hình của bạn như thế nào, bạn luôn có thể cải thiện điều gì đó. Hãy chấp nhận những khó khăn không thể tránh khỏi, đồng thời tập trung vào những gì vẫn nằm trong tầm tay bạn và có thể được cải thiện được. Điều đó sẽ giúp bạn tràn đầy sinh lực ngay cả trong những thời điểm khó khăn.

3. 'Mỗi người là thợ rèn hạnh phúc của chính mình'

Đây là một câu nói phổ biến ở Phần Lan, có nguồn gốc từ thời La Mã cổ đại - "Faber est suae quisque fortunae" - nghĩa là "Mỗi người đều là kiến trúc sư của vận mệnh mình". Nó nhắc nhở chúng ta rằng hạnh phúc không đến với chúng ta một cách dễ dàng, mà chúng ta cần phải tự mình xây dựng nó.

Mặc dù mỗi người cần tự chịu trách nhiệm cho cuộc sống của mình, nhưng nghiên cứu cho thấy chúng ta là ai, đạt được những gì và hạnh phúc như thế nào thường phụ thuộc vào những người xung quanh. Sự hỗ trợ mà chúng ta nhận được thường quyết định vị trí của chúng ta trong cuộc sống.

TS Martela có một phiên bản sửa đổi của câu nói này, đó là: "Mỗi người là tiền đạo trung tâm cho hạnh phúc của chính mình".

Trong môn khúc côn cầu trên băng - môn thể thao phổ biến ở Phần Lan - nếu bạn là tiền đạo trung tâm, bạn phải nỗ lực để ghi bàn. Tuy nhiên, nếu các cầu thủ chạy cánh và hậu vệ không chuyền bóng cho bạn, bạn sẽ chẳng thể làm gì được. Chúng ta cần cả nỗ lực của bản thân và sự hỗ trợ của cộng đồng để thành công.

4. 'Một số người có hạnh phúc, và mọi người đều có mùa hè'

Đây cũng là một câu nói yêu thích được người Phần Lan truyền lại hơn 100 năm qua.

Hầu hết người Phần Lan đều hiểu rằng mặc dù có những khía cạnh cuộc sống mà chúng ta có thể ảnh hưởng hoặc thay đổi, song có rất nhiều thứ mà chúng ta không thể kiểm soát. Vì vậy, chúng ta không cần ghen tị với những người đang hạnh phúc, ngay cả khi chúng ta đang gặp khó khăn.

Cuộc sống có đôi lúc cho đi, có khi sẽ lấy lại. Ngày mai người khác có thể lại gặp khó khăn, còn bạn lại nhận được tin vui nào đó.

Người Phần Lan biết rằng, bất kể tình hình như thế nào, bạn luôn có thể tin tưởng vào một điều: sớm muộn gì mùa hè cũng sẽ đến với tất cả chúng ta.