Hành trình đưa nông sản Việt 'về phố' và hướng ra thế giới
Nhiều nông sản, đặc sản vùng miền đang có hành trình mới: không chỉ dừng lại ở chợ quê mà đã xuất hiện tại các cửa hàng giữa đô thị, trên sàn thương mại điện tử, hay trong những phiên livestream đa ngôn ngữ tiếp cận khách quốc tế. Đứng sau sự chuyển mình này là những người trẻ trí thức, tâm huyết với sản vật Việt.
Từ cô giáo ngoại ngữ đến người đưa nông sản về thành thị
Sinh năm 1996 tại Hà Nội, từng dạy tiếng Anh và tiếng Pháp, chị Nguyễn Thị Thu Ngân chưa từng nghĩ mình sẽ gắn bó với nông sản. Mọi thứ bắt đầu khi chị tham gia một phiên hội chợ ngày 29/4.
“Khi chứng kiến nông dân mang sản phẩm ngon nhưng nhỏ lẻ, giá trị chưa cao và khó tìm đầu ra, tôi hiểu họ cần ai đó hỗ trợ. Thế là tôi quyết định bước vào con đường khó hơn – đồng hành cùng sản phẩm Việt”, chị kể lại.
Không có kế hoạch bài bản từ đầu, chị Ngân dành thời gian đi khắp các tỉnh phía Bắc lẫn miền Trung, tham gia gần 200 chương trình xúc tiến lớn nhỏ tại 18 tỉnh thành.
Những chuyến đi ấy giúp chị nhận ra “điểm yếu” lớn nhất của người nông dân chính là công đoạn quảng bá và phân phối – điều mà giới trẻ có thể làm tốt hơn.
Từ nhận thức đó, mô hình “Top Nông Sản – nông sản về phố” được xây dựng nhằm đưa đặc sản, sản phẩm OCOP đến gần hơn với người tiêu dùng đô thị. Tại phiên chợ OCOP Thái Nguyên, hơn 4.500 sản phẩm được kết nối trực tiếp với khách mua.
Chiến dịch hỗ trợ vải thiều Bắc Ninh ngày 7/6/2025 tiếp tục tạo dấu ấn với 1.896 đơn hàng chỉ trong 5 giờ livestream, tương đương khoảng 907 tấn vải. Đến phiên livestream ngày 24/8/2025, số đơn OCOP, đặc sản vùng miền chốt thành công tăng lên 2.800.
Chia sẻ về nỗ lực này, chị Ngân cho biết: “Vải thiều từ Bắc Giang hay Thanh Hà dù chất lượng tốt, nhưng nhiều người nội thành vẫn khó tiếp cận. Phần lớn sản phẩm thường được thương lái mua hoặc xuất khẩu sang Trung Quốc. Chúng tôi muốn đưa trái vải tươi ngon đến tay khách hàng một cách minh bạch và thuận tiện”.
Mô hình "Top Nông Sản – nông sản về phố" ra đời, đưa các đặc sản Việt, đặc biệt là sản phẩm OCOP, tiếp cận trực tiếp người dân đô thị; đồng hành lâu dài với người nông dân. Nhờ đó, giá trị nông sản được bảo toàn, tạo thêm nguồn thu cho người sản xuất.
Bên cạnh hoạt động trực tuyến, hệ thống cửa hàng trực tiếp tại Hà Nội – thị trường tiêu thụ nông sản mạnh nhất miền Bắc – cũng được mở rộng. Việc đẩy mạnh sản phẩm sơ chế và chế biến sẵn giúp nông dân tiêu thụ ổn định, trong khi người tiêu dùng đô thị dễ dàng sử dụng hàng ngày.
Từ cửa hàng đầu tiên, chị Ngân đặt mục tiêu mở rộng chuỗi tại 34 tỉnh thành, sau đó phủ đến từng xã, để người dân có thể tiếp cận hàng Việt chất lượng ở bất cứ đâu.
Kiến tạo hệ sinh thái nông sản sạch hướng tới thị trường quốc tế
Triết lý vận hành của “Top Nông Sản” dựa trên mô hình ba bên: người tiêu dùng – người sản xuất – người giới thiệu sản phẩm.
Như vậy, sản phẩm chất lượng được đưa đến tay người mua với giá hợp lý; người nông dân bán được hàng ổn định và có thêm kiến thức về marketing; trong khi đội ngũ giới thiệu sản phẩm trên mạng xã hội nhận hoa hồng minh bạch theo doanh số.
Để đảm bảo tính minh bạch, thương hiệu làm việc trực tiếp với người dân và hợp tác xã tại 34 tỉnh/thành, xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc, đồng thời vận hành gian hàng trực tuyến và kênh livestream duy trì tương tác liên tục.
Chị Ngân cho biết chị muốn xây một hệ sinh thái nơi mỗi sản phẩm đều có “câu chuyện” và được kiểm soát chặt chẽ để tạo sự yên tâm cho khách hàng. Chỉ khi nông sản sạch – minh bạch – chất lượng, chúng mới có thể cạnh tranh cả trong nước lẫn thị trường quốc tế.
Làm nông sản chưa bao giờ là con đường “dễ giàu”. Hàng dễ hỏng, nguồn cung bấp bênh, thị trường biến động, chi phí logistics cao… nhưng chính những thách thức ấy thôi thúc thế hệ trẻ dấn thân.
Họ hiểu rằng yếu tố quan trọng để nông sản Việt vươn ra quốc tế ngoài chất lượng còn là sự chuyên nghiệp và ổn định. Những tiêu chuẩn này chỉ đạt được khi có người kết nối, hướng dẫn và đồng hành.
Một điểm nổi bật trong chiến lược của "Top Nông Sản" là livestream đa ngôn ngữ bằng tiếng Anh và tiếng Pháp – cách tiếp cận linh hoạt, tạo nội dung viral và thu hút sự quan tâm của khách quốc tế.
“Các phiên livestream như một hình thức quảng bá văn hóa, đưa trái cây, đặc sản Việt xuất hiện trước bạn bè quốc tế. Sản phẩm 100.000 đồng bán ở Việt Nam có thể đạt 18 USD ở nước ngoài – đó là tiềm năng rất lớn”, chị Ngân lý giải.
Theo số liệu của Sở Công Thương Hà Nội, chương trình OCOP Hà Nội tiếp tục đạt nhiều thành tựu nổi bật với hơn 3.600 sản phẩm OCOP được công nhận, trong đó 65 sản phẩm 5 sao, chiếm hơn 50% tổng số sản phẩm 5 sao của Việt Nam.
Thành phố hiện có 16 trung tâm thiết kế sáng tạo, giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm OCOP, làng nghề gắn với du lịch; dự kiến đến cuối năm 2025 con số này được nâng lên 21 trung tâm.
Khoảng 110 điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP cũng được triển khai, giúp người tiêu dùng dễ nhận diện và tiếp cận sản phẩm chất lượng. Các hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối giao thương, kích cầu tiêu dùng và hỗ trợ các chủ thể OCOP được đẩy mạnh.
Cùng với sự vào cuộc của chính quyền và sự tham gia của giới trẻ, những thanh niên tri thức yêu nông sản và sản phẩm OCOP đang góp sức đưa nông sản Việt đi xa hơn, từ làng quê lên phố và vươn ra thị trường quốc tế.
Con đường của thế hệ trẻ như chị Ngân cho thấy: kinh doanh nông sản không chỉ là miếng bánh kinh tế, mà còn là hành trình nâng tầm giá trị nông sản bản địa, gắn kết người tiêu dùng đô thị với sản phẩm quê hương và xây dựng thương hiệu Việt bền vững.
Mô hình ‘Top Nông Sản’ trong đó nông dân là trung tâm, thanh niên tri thức là động lực, được định vị như một “cầu nối” đa chiều: Kết nối nông dân với người tiêu dùng; kết nối sản xuất truyền thống với thị trường hiện đại; kết nối vùng nguyên liệu với các đô thị lớn; và quan trọng nhất, kết nối nông sản Việt với thị trường quốc tế.
